Risico
De nieuwe verdeling van het gemeentefonds over de gemeenten staat al een aantal jaren op de agenda. Dit is nodig omdat de verdeling van het rijksgeld over de gemeenten in de loop van jaren is scheefgegroeid. Sommige gemeenten krijgen te veel, anderen te weinig. De herverdeling heeft betrekking op 2 onderdelen: - Herverdeling gelden sociaal domein
- Herverdeling overig deel gemeentefonds
Er zijn de afgelopen tijd al diverse keren indicatieve cijfers bekend gemaakt. Oorspronkelijk zou de nieuwe verdeling ingaan per 2021, echter dit is al tweemaal met een jaar uitgesteld om o.a. aanvullende berekeningen uit te voeren. Als reden noemt de minister van BZK de huidige financiële positie van de gemeenten, waaronder de tekorten bij de jeugdzorg. De beoogde invoeringsdatum is nu 1-1-2023. De indicatieve financiële eindresultaten verschillen telkens. Bij het sociaal domein krijgen we op basis van de nieuwste cijfers (gebaseerd op peiljaar 2019) € 68 per inwoner minder. Dit was eerder € 84 en nadien € 76 (peiljaar 2017). Bij het overig deel krijgen we juist een hogere uitkering van € 110. Dit was eerder € 102 en daarna € 94.
Per saldo geven de nieuwste cijfers een voordeel van € 42 per inwoner. Ook deze laatst gepresenteerde cijfers op basis van 2019 zijn slechts een indicatie. In aanloop naar 2023 - het beoogde moment van de invoering nieuwe verdeling - zal de ontwikkeling van de kosten van gemeenten en de invloed daarvan op de verdeling nauwgezet in de gaten gehouden worden. Als opvallende effecten optreden dan zullen de fondsbeheerders onderzoek uitvoeren naar verdere verbetering van het model.
De effecten van de herverdeling zijn niet duidelijk en dus onzeker. Het nieuwe kabinet zal over de invoering van het verdeelvoorstel een besluit nemen. Na besluitvorming zal dan nog een actualisatie plaatsvinden naar 1 januari 2023. Deze laatste actualisatieslag zal inzicht geven in de definitieve herverdeeleffecten voor gemeenten.
Gezien het feit dat de grootste effecten van de actualisatie van het verdeelmodel onder meer op Jeugd zitten, is het van belang om na de formatie van een nieuw kabinet te bezien hoe om gegaan wordt met de middelen voor Jeugd in het gemeentefonds. De nieuwe verdeling wordt geleidelijk ingevoerd, zodat gemeenten de tijd hebben om zich aan de nieuwe financiële situatie aan te passen. Het ingroeipad is € 15 per jaar, met een maximum van € 60. De ontwikkeling van de kosten van gemeenten wordt in de gaten gehouden. Na 4 jaar (2027) wordt bekeken of bijstelling van de verdeling nodig is. Beheersmaatregel
We volgen de ontwikkelingen kritisch. In de meerjarenbegroting 2022-2025 houden we geen rekening met de nieuwe herverdeling gemeentefonds. | 